B3 Niacyna

Niacyna - informacje

Niacyna, inaczej witamina B3 lub PP, jest bardzo ważną witaminą zaliczaną do grupy witamin B. W organizmie człowieka odpowiada za prawidłową pracę układu krążeniowego, nerwowego, metabolizm, a także dba o stan skóry i włosów.

Co to jest?

Witamina B3, jest nazwą stosowaną do opisu dwóch związków o różnej budowie: Są to:

• niacyna – inaczej kwas nikotynowy lub kwas 3-pirydynokarboksylowy
• nikotynamid, niacynamid – amid kwasu nikotynowego

Związki te są rozpuszczalne w wodzie i w niewielkim stopniu syntetyzowane przez organizm człowieka. Witamina B3 jest endogenna, jednak do jej produkcji potrzebny jest tryptofan, który jest aminokwasem egzogennym. Stąd też głównym źródłem witaminy B3 powinna być zrównoważona dieta.

Czy witamina B3 to witamina PP?

W nomenklaturze można spotkać się z określeniem witaminy B3 jako PP. Termin ten pochodzi od angielskiej nazwy „Pellagra-Preventing factor”, w skrócie PP, ponieważ związek ten ma właściwości przeciwpelagryczne – zapobiega chorobie skóry o nazwie pelagra.

Niacyna czy niacynamid?

Zarówno niacyna, jak i niacynamid mają właściwości prozdrowotne i mogą zadbać o odpowiedni poziom witaminy B3.

Gdzie się znajduje?

Witamina B3 jest obecna w wielu produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Niacyna z produktów roślinnych jest jednak przyswajana słabiej, co powoduje, że na jej niedobory częściej cierpią wegetarianie i weganie. Gdzie jest najwięcej witaminy B3?

Główne źródła niacyny:

• Drób,
• Cielęcina,
• Wątroba wieprzowa i wołowa,
• Łosoś,
• Makrela,
• Jajka,
• Mleko i produkty mleczne,
• Produkty pełnoziarniste: chleb, makaron, kasze,
• Strączki,
• Ziemniaki,
• Orzechy.

W sprzedaży dostępne są również suplementy diety bez recepty zawierające witaminę B3, które polecane są w celu uzupełnienia jej poziomu.

Zastosowanie

Witamina B3 jest bardzo istotnym związkiem w organizmie człowieka, który odpowiada za prawidłową pracę wielu układów i narządów. Jak działa niacyna? Co leczy?

Właściwości i działanie niacyny – witaminy B3:

• Zmniejsza poziom cholesterolu – blokuje rozpad tłuszczów, co prowadzi do obniżenia poziomu lipoprotein bardzo małej gęstości (VLDL) oraz podwyższenia stężenia „dobrego” cholesterolu (HDL). Suplementacja witaminy B3 jest wskazana jako element profilaktyki chorób układu krążenia: miażdżycy, zawałów, udarów.
• Rozszerza naczynia krwionośne – dzięki temu przeciwdziała dolegliwościom naczyniowym.
• Uczestniczy w produkcji czerwonych ciałek krwi – zapobiega niedokrwistości, czyli anemii.
• Wspomaga działanie układu hormonalnego – umożliwia syntezę hormonów jak tyroksyna, insulina oraz kortyzol.
• Bierze udział w uwalnianiu energii z węglowodanów – uczestniczy w procesach anabolicznych i katabolicznych, dlatego polecana jest dla sportowców, wspiera odchudzanie.
• Działa korzystnie na układ nerwowy – jest niezbędna dla prawidłowej pracy mózgu i nerwów. Pojawiają się doniesienia, że może zapobiegać depresji i pomagać w jej leczeniu, poprawiając samopoczucie. Zmniejsza też przemęczenie, znużenie, wahania nastroju, dodaje energii.
• Podnosi odporność – zwiększa aktywność układu immunologicznego, podwyższając poziom białych krwinek, które neutralizują szkodliwe drobnoustroje, w tym bakterie.
• Wspomaga działanie stawów – umożliwia ich prawidłową pracę.
• Dba o stan skóry i włosów – pomaga w leczeniu trądziku i nadmiernego przetłuszczania skóry, zapobiega wypadaniu włosów.
• Niacyna i niacynamid są również składnikami kosmetyków. Polecane są głównie w pielęgnacji cery tłustej, trądzikowej.

Zamów naturalne preparaty z niacyną

Niedobór

Niedobór witaminy B3 najczęściej dotyka osób na diecie wegetariańskiej i wegańskiej, a także z upośledzonym wchłanianiem składników z przewodu pokarmowego, nadużywających alkoholu. Na niedobór narażone są też osoby z chorobą Hartnupów (HND) wywołującą zaburzenie transportu tryptofanu.

Aby sprawdzić poziom niacyny, wykonuje się testy z moczu, krwi.

Skutki niedoboru niacyny:

• Przemęczenie,
• Wahania nastroju,
• Słaba koncentracja,
• Lęki,
• Depresja,
• Pelagra w przypadku znacznych niedoborów.

Nadmiar

Nadmiar niacyny pojawia się głównie przy suplementowaniu zbyt dużej ilości tego związku.

Skutki nadmiaru niacyny:

• Dolegliwości skórne: zaczerwienienie, mrowienie, swędzenie, suchość skóry, wysypka – tak zwany flush niacynowy (niacin flush).
• Zaburzenia układu pokarmowego: nudności, niestrawność, zaburzenia pracy wątroby.
• Zaburzenia układu krążenia: zmiany rytmu serca.

Zapotrzebowanie

Dzienne zapotrzebowanie na niacynę wynosi:

• 2-12 mg dla dzieci,
• 14 mg dla kobiet,
• 16 mg dla mężczyzn,
• 17-18 mg dla kobiet w ciąży.

Dawkowanie

Głównym źródłem niacyny powinna być zrównoważona dieta, ale w celu zapobiegania niedoborom i ich uzupełniania zaleca się stosowanie suplementów diety.

Jak dawkować witaminę B3? Rekomendowana dzienna dawka witaminy B3 to 500 mg, co stanowi 3125% RWS – Referencyjnej Wartości Spożycia.

Jak stosować?

Prawidłowe stosowanie suplementów diety z niacyną lub niacynamidem pozwala na zadbanie o jej właściwy poziom w organizmie.

• Jak brać? Suplementy dostępne są w formie kapsułek, płynów, proszków. Należy zażywać je zgodnie z instrukcją na opakowaniu.
• Kiedy zastosować? Preparaty z niacyną stosuje się podczas posiłków.
• Ile dziennie? Najczęściej zaleca się jedną dawkę 500 mg na dzień. 
• Jak długo zażywać? Osoby narażone na niedobory powinny stosować niacynę systematycznie. Pozostałe do czasu ustąpienia objawów.
• Czy jest bezpieczna? Badania wskazują, że stosowanie niacyny jest bezpieczne u osób bez przeciwwskazań do jej zażywania.
• Czy pobudza? Witamina B3 łagodzi nadmierne pobudzenie, poprawiając równowagę psychiczną organizmu.
• Czy podnosi ciśnienie? Niacyna nie powoduje zwiększenia ciśnienia krwi, może je obniżać.
• Z czym nie łączyć? Witaminy B3 nie zaleca się łączyć z lekami przeciwzakrzepowymi, hipotensyjnymi – obniżającymi ciśnienie, przeciwpadaczkowymi.
• Czy można przedawkować? Tak, jest to możliwe, dlatego należy przestrzegać zaleconego dawkowania.
• Jak zapobiegać niacin flush? Należy stopniowo zwiększać dawkę, zastosować dodatkowo aspirynę lub zmienić formułę suplementu na inną. Dostępne są też preparaty zawierające heksanikotynian inozytolu (HNI), który pozwala wyeliminować efekt flush. Związek ten nie ma jednak dobroczynnego wpływu na układ krążenia.

Niacyna - zamów online

Przeciwwskazania

Suplementy z witaminą B3 nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży i karmiące piersią oraz przez osoby uczulone na składniki preparatu.

Co wybrać?

Dobry preparat z niacyną – witaminą B3 powinien zawierać odpowiednią dawkę i powinien być wygodny w stosowaniu. Najlepiej, aby nie miał niepotrzebnych, szkodliwych składników – wypełniaczy, alergenów.

Aby uzupełnić poziom niacyny, warto wybrać suplement diety Niacyna Aliness, który zawiera 500 mg amidu kwasu nikotynowego. Nie ma zbędnych dodatków technologicznych jak stearynian magnezu, a także glutenu, laktozy, soi. Dzięki wykorzystaniu kapsułek Vege bez żelatyny może być stosowany przez osoby na dietach wegańskiej i wegetariańskiej.

Źródła:
1. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, pod red. Mirosława Jarosza, Ewy Rychlik, Katarzyny Stoś, Jadwigi Charzewskiej, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020.
2. Witaminy w pigułce. Witamina B3, Natalia Barnasz, Arkadiusz Dobosz, Jagiellońskie Centrum Innowacji.
3. Niacyna (B3) w leczeniu, Andrew W. Saul, ABA, 2016.
4. The mechanism and mitigation of niacin-induced flushing, V S Kamanna, S H Ganji, M L Kashyap, Int J Clin Pract. 2009 Sep; 63(9): 1369–1377.