Węgiel Aktywny

Węgiel aktywny - właściwości

Węgiel aktywny lub aktywowany to naturalna substancja na bazie węgla pierwiastkowego, która używana jest w medycynie już od wieków. Na co pomaga węgiel aktywny? Jakie jest jego działanie na organizm? Jak go stosować? Kiedy węgiel aktywny nie jest skuteczny?

Węgiel aktywny - co to jest?

Węgiel aktywny (łac. carbo activatus) jest substancją, która w swoim składzie zawiera głównie węgiel pierwiastkowy (C), który ma formę sadzy i w mniejszym stopniu drobnokrystalicznego grafitu.

Poza węglem pierwiastkowym w składzie węgla aktywnego znajdują się:

• Krzemionka,
• Popiół,
• Tlenki metali alkalicznych.

Substancja ta jest używana głównie jako adsorbent wielu związków chemicznych, czyli służy do ich pochłaniania. Jest przy tym neutralny i nietoksyczny.

Warto wiedzieć! Węgiel aktywny a aktywowany – nazwy te odnoszą się do tej samej substancji i mogą być używane zamiennie. W medycynie określany jest on także jako węgiel medyczny, leczniczy, farmaceutyczny (łac. carbo medicinalis).

Produkcja

Węgiel aktywny jest produktem pochodzenia naturalnego. Jak powstaje aktywny węgiel?

Do produkcji węgla aktywnego stosowane są różne rodzaje materiałów węglowych, które zawierają węgiel pierwiastkowy. Są one poddawane procesowi aktywacji fizycznej, która polega na karbonizacji w temperaturze 600–650 °C i zagazowaniu materiału z użyciem pary wodnej i dwutlenku węgla w temperaturze 800–950 °C. Następnie materiał poddawany jest również procesowi oczyszczania, odpylania oraz klasyfikacji ziarnowej.

Aktywowany węgiel powstaje z surowców jak:

• Węgiel kamienny,
• Węgiel brunatny,
• Torf,
• Drewno,
• Skorupy orzecha kokosowego,
• Pędy bambusa.

Węgiel aktywny - zastosowanie

Aktywny węgiel ma bardzo szerokie zastosowanie w różnych obszarach, między innymi używany jest:

• W medycynie – kuracja węglem aktywnym używana jest przede wszystkim w dolegliwościach ze strony układu pokarmowego.
• W stomatologii – jest on używany do oczyszczania zębów, zmniejsza osad i kamień nazębny, często dodawany jest do past do zębów.
• W kosmetyce – służy do produkcji kosmetyków jak peelingi, maseczki, mydła, szampony, żele. Wykazuje bardzo dobre właściwości oczyszczające.
• W przemyśle – stosowany jest jako katalizator, pochłaniacz gazów, sorbent w maskach przeciwgazowych.
• W uzdatnianiu wody – używany jako filtr wody, między innymi w dzbankach filtrujących, jako filtr węglowy w akwariach.
• W oczyszczaniu powietrza – stosowany w filtrach powietrza, na przykład w oczyszczaczach powietrza.

Jak działa?

Węgiel aktywny właściwości swoje zawdzięcza przede wszystkim działaniu adsorbującemu, czyli posiada bardzo dobre właściwości pochłaniające w przeliczeniu na jednostkę masy. Dlaczego jest dobrym absorbentem?

Bardzo dobre właściwości pochłaniające węgla aktywnego wynikają przede wszystkim z jego dużej powierzchni właściwej, która jest wynikiem porowatej struktury powstałej podczas procesu karbonizacji i zagazowania. W powierzchni węgla powstają wtedy adsorbujące mikropory, które skutecznie wchłaniają inne związki. Powierzchnia właściwa 1 g węgla aktywowanego może wynosić nawet 1000 m2!

Co pochłania węgiel aktywny?

Stosowany jest on głównie w celu wchłaniania:

• Toksyn bakteryjnych,
• Substancji chemicznych,
• Substancji gazowych,
• Leków.

W medycynie jest on stosowany głównie w celu leczenia zatruć substancjami toksycznymi, między innymi paracetamolem, salicylanami, antydepresantami.

Bardzo dobre efekty daje także jako lek na zatrucia pokarmowe oraz na biegunkę wywołaną przez bakterie. Ponadto może być on używany w leczeniu i profilaktyce innych dolegliwości, między innymi stosuje się węgiel aktywny na wirusy, jako detoks organizmu.

Preparaty

W sprzedaży można znaleźć węgiel aktywny w różnych formach, które mogą być dopasowane do indywidualnych potrzeb. Co wybrać jako suplement diety?

Dostępne preparaty z węglem aktywnym:

• Węgiel aktywny w tabletkach – jedna z najczęściej wybieranych postaci tej substancji. Może być stosowany w całości oraz po rozkruszeniu.
• Węgiel w kapsułkach – ma postać kapsułek, które rozpuszczają się w żołądku.
• Węgiel aktywny w proszku – oferowany w postaci zmielonej jako proszek spożywczy. Najczęściej stosuje się węgiel aktywny spożywczy w proszku do picia – mieszany jest z wodą. Może być także używany w celach kosmetycznych, na przykład jako dodatek do kosmetyków, mycia zębów.

Sprawdź naturalne preparaty z węglem aktywnym

Na co pomaga?

Węgiel aktywny najczęściej używany jest w celu objawowego leczenia dolegliwości ze strony układu pokarmowego, jednak ma on także inne zastosowania. Kiedy warto po niego sięgnąć?

Na biegunkę

Najczęściej aktywny węgiel rekomendowany jest jako naturalne i skuteczne remedium na biegunkę. Dlaczego działa przeciwbiegunkowo? Wiąże on bakterie i toksyny wydzielane przez bakterie, które drażnią przewód pokarmowy, a także pokrywa błonę śluzową jelit ochronną warstwą. W efekcie węgiel aktywny na biegunkę pozwala na szybkie złagodzenie dolegliwości, a toksyczne substancje usuwane są z organizmu.

Na zaparcia

Stosowanie aktywnego węgla pomaga także w złagodzeniu zaparć. Wspomaga on działanie jelit, dzięki czemu pomaga on w przesuwaniu się mas kałowych. Nie należy jednak stosować go w podejrzeniu niedrożności jelit.

Na wzdęcia

Osoby, u których pojawiają się częste wzdęcia z dużą ilością gazów, także mogą stosować aktywny węgiel, aby je złagodzić.

Na zatrucia

Tradycyjnie węgiel aktywny używany jest na zatrucia. Wiąże wtedy substancje toksyczne, jakie powodują zatrucia, a następnie pomaga w ich usunięciu z organizmu. W takim celu stosowany jest on zarówno w samoleczeniu domowym, jak i w szpitalach.

Węgiel aktywowany nie pomaga jednak na wszystkie rodzaje zatruć, między innymi wykazuje małą skuteczność przy zatruciu:

• Etanolem i metanolem,
• Cyjankami,
• Glikolem etylenowym,
• Ropą naftową i jej pochodnymi,
• Kwasem bornym,
• Litem.

Nie stosuje się go także wtedy, gdy doszło do zatrucia substancjami żrącymi. Nie może być też stosowany w terapiach, w których wykorzystuje się antidotum.

Na wymioty

Węgiel aktywny może być używany w przypadku zatruć z wymiotami, ale nie należy stosować go w przypadku uporczywych wymiotów.

Na kaca

Stosowanie węgla aktywowanego może pomóc także na kaca. Wchłania on produkty powstające podczas trawienia alkoholu, w tym octan i aldehyd octowy, przez co pomaga w szybszej poprawie samopoczucia.

Na zgagę

Zgaga, czyli uczucie palenia w przełyku może pojawiać się przy nadprodukcji kwasu żołądkowego. Aktywowany węgiel może pomagać na zgagę, jednak w tym celu lepiej sięgnąć po preparaty powodujące zobojętnienie kwasów żołądkowych.

Na wrzody żołądka

Węgiel aktywny może być używany w przypadku wrzodów żołądka. Pomaga on w zakażeniach Helicobacter pylori. Nie powinno się jednak stosować go codziennie, ponieważ może on spowodować podrażnienie żołądka i nasilenie dolegliwości. Także nie zaleca się stosowania go w przypadku znacznych bólów i rozstroju żołądka.

Na jelita

Stosowanie węgla aktywnego na jelita wskazane jest w przypadku dolegliwości jak zaparcia, wzdęcia, bóle. Nie zaleca się jednak stosować go profilaktycznie – przy częstym występowaniu objawów ze strony jelit wskazana jest zmiana diety i dalsza diagnostyka.

Na IBS

IBS, czyli zespół jelita drażliwego objawia się przez częste biegunki i zaparcia. Stosowanie węgla aktywnego może pomóc w poprawie samopoczucia. Nie powinno się jednak stosować go codziennie, ponieważ może spowodować podrażnienie układu pokarmowego i zaburzać wchłanianie substancji aktywnych.

Na pasożyty

Często można spotkać się z zaleceniem stosowania węgla aktywnego na pasożyty. Nie ma jednak badań potwierdzających, że jest on skuteczny przy odrobaczaniu. Może pomagać jednak w absorpcji toksyn wydzielanych przez pasożyty układu pokarmowego.

Na odchudzanie

Węgiel aktywny może wspierać odchudzanie u osób, u których pojawiają się dolegliwości jelitowe, na przykład jak zaparcia czy biegunki. Ponadto pomaga on w absorbowaniu kwasów tłuszczowych, których nadmiar odpowiedzialny jest za nadwagę i otyłość.

Nie należy jednak stosować węgla aktywnego jako cudowne remedium pomagające w szybkim zrzuceniu kilogramów, ponieważ jego długotrwałe stosowanie może spowodować zaburzenie pracy układu pokarmowego.

Na cholesterol

Węgiel medyczny może pomóc w obniżeniu cholesterolu, ponieważ absorbuje on kwasy tłuszczowe. Nie zaleca się jednak stosowania go stale.

Na detoks

Pomaga w oczyszczaniu organizmu z toksyn – usuwa je z organów jak wątroba, nerki, dlatego stosowany jest w naturalnym detoksie.

Na przeziębienia i grypę

Dr Jaśkowski poleca stosowanie węgla aktywnego na infekcje wywołane wirusami, w tym na przeziębienia i na grypę. Ma on oczyszczać organizm z wirusów oraz toksyn. Dodatkowo zaleca on spryskiwanie gardła octem jabłkowym, który ma naturalne właściwości wirusobójcze.

Na trądzik

Aktywny węgiel stosowany zewnętrznie zalecany jest na trądzik i na tłustą, łojotokową skórę. Absorbuje on sebum i wspomaga gojenie się wyprysków. W sprzedaży można znaleźć kosmetyki zawierające aktywowany węgiel, które dedykowane są dla cery trądzikowej.

Na włosy

Aktywowany węgiel może być także pomocny na włosy, w szczególności na włosy przetłuszczające się. Oczyszcza skórę głowy, zmniejsza łojotok, a także łupież. Najlepiej w tym celu sięgnąć po szampon z węglem aktywnym.

Na rany

Dzięki temu, że węgiel aktywny wiąże toksyny, jest on używany także na rany, aby dokładnie je oczyścić i wspierać ich gojenie. W aptekach można kupić gotowe opatrunki zawierające w swoim składzie węgiel aktywowany. Pomagają one między innymi w przypadku ran, owrzodzeń, odleżyn.

Na zęby

Stosowanie węgla aktywnego w proszku ma podobne działanie do pasty do zębów. Zmieszany z wodą tworzy on pastę oczyszczającą i wybielającą zęby. W sprzedaży dostępne są także gotowe pasty z węglem aktywnym. Pomimo swojego czarnego koloru węgiel ten nie barwi szkliwa zębowego.

Jak stosować?

Węgiel aktywny powinien być zażywany doraźnie, w przypadku wystąpienia dolegliwości. Jak stosować węgiel aktywny?

Stosowanie węgla aktywnego – najważniejsze zasady:

• Jak zażywać? Można wybrać preparaty w formie tabletek, kapsułek, proszku zależnie od potrzeb. Należy je zażywać na czczo, poza posiłkami, ponieważ stosowanie razem z posiłkiem osłabia skuteczność działania węgla aktywnego.
• Jak szybko działa? Pierwsze efekty ze strony układu pokarmowego można zauważyć już po kilku godzinach od zastosowania preparatu.
• Kiedy nie stosować? W przypadku pojawienia się przeciwwskazań – nie zaleca się jego stosowania między innymi u małych dzieci, przy ostrych dolegliwościach układu pokarmowego.
• Jak długo stosować? Zaleca się zażywanie aż do momentu ustania dolegliwości, jednak nie należy używać go długotrwale.
• Czy węgiel aktywny rozpuszcza się w wodzie? Węgiel aktywny nie rozpuszcza się w wodzie, jednak odpowiednio rozdrobniony pozwala na stosowanie go razem z wodą, z którą tworzy zawiesinę.
• Czy węgiel aktywny może się przeterminować? Zasadniczo nie, jednak przeterminowaniu mogą ulec inne składniki znajdujące się w preparacie, jego otoczka. Nie zaleca się zatem stosowania go po dacie ważności.

Węgiel aktywny - zamów online

Stosowanie u dzieci

Czy można podać dziecku węgiel aktywny? Nie zaleca się stosowania węgla aktywnego u dzieci poniżej 1. roku życia. U dzieci w wieku od 1. do 12. roku życia należy podawać węgiel aktywny w mniejszych dawkach niż u osób dorosłych zgodnie z ulotką preparatu. U dzieci mających problemy z połykaniem tabletek, można również je rozkruszyć i podać wymieszane z wodą.

Dawkowanie

Zalecane dawkowanie jest zależne od celu stosowania preparatu. Ile węgla aktywnego na biegunkę, a ile na zatrucia warto zastosować?

Węgiel aktywny – dawkowanie:

• Lekkie zatrucia pokarmowe – 800-1200 mg dziennie podzielone na dawki od 3 do 6 razy.
• Biegunki – 3-6 g dziennie podzielone na dawki od 3 do 6 razy.
• Poważne zatrucia pokarmowe – 4-12,5 g dziennie w postaci zawiesiny wodnej w dawce jednorazowej lub w razie potrzeby kilka razy na dzień.

U dzieci stosuje się odpowiednio niższe dawkowanie i zaleca się podawanie węgla zmieszanego z wodą w postaci zawiesiny.

Dokładne informacje o dawkowaniu węgla aktywnego znajdują się na opakowaniu preparatu lub w jego ulotce.

Skutki uboczne

Czy węgiel aktywny jest szkodliwy? Jest on substancją nietoksyczną, która nie wchłania się w układzie pokarmowym i jest całkowicie z niego usuwana, jednak w przypadku długotrwałego stosowania może powodować powstanie skutków ubocznych.

Działania uboczne:

• Czarne zabarwienie stolca,
• Nudności,
• Bóle głowy,
• Zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych – przy stosowaniu długotrwałym.

Węgiel aktywny może być stosowany także w wyższych dawkach i na ogół jest wtedy dobrze tolerowany. Przedawkowanie może jednak spowodować pojawienie się zaparć.

Przeciwwskazania

Wśród głównych przeciwwskazań do stosowania węgla aktywnego znajdują się:

• Wiek poniżej 1. roku życia,
• Niedrożność przewody pokarmowego,
• Wrzodziejące zapalenie okrężnicy,
• Porażona perystaltyka jelit,
• Ostre bóle brzucha,
• Uporczywe wymioty,
• Rozstrój żołądka,
• Po operacjach,
• Przed badaniami endoskopowymi – gastroskopia, endoskopia.
• Chorzy nieprzytomni.

Nie przeprowadzono badań na temat stosowania węgla aktywnego w ciąży i w trakcie karmienia piersią, dlatego przed jego zastosowaniem zaleca się konsultację z lekarzem.

Interakcje Węgiel aktywowany może wchodzić w interakcję z innymi środkami i powodować zaburzenie ich wchłaniania.

Nie zaleca się stosowania węgla aktywnego z poniższymi preparatami:

• Antybiotyki,
• Tabletki antykoncepcyjne,
• Leki przeciwzakrzepowe,
• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), w tym paracetamol,
• Leki nasercowe,
• Barbiturany,
• Salicylany,
• Benzodiazepiny.

Nie zaleca się stosowania węgla aktywnego razem z powyższymi środkami. Najlepiej zachować wtedy dłuższy odstęp czasowy wynoszący co najmniej 2 godziny przed oraz po jego zażyciu.

Węgiel aktywny - cena

Cena zakupu preparatów z węglem aktywnym wynosi od około 10 do 30 złotych w zależności od wybranego produktu.

Węgiel aktywny - gdzie kupić?

Tabletki, kapsułki i proszki z węglem medycznym można kupować w aptekach, zielarniach, drogeriach, sklepach z produktami prozdrowotnymi.

Jaki wybrać?

Wybierając odpowiedni węgiel aktywowany, warto poszukiwać preparatów czystych, bez dodatków, określanych także jako CZDA, które nie zawierają żadnych zbędnych substancji.

Wśród polecanych preparatów znajdują się:

• Węgiel aktywny Aliness w proszku 200 g – zawiera węgiel aktywowany jakości spożywczej z łupin orzecha kokosowego. Węgiel aktywny kokosowy ma postać praktycznego proszku z dołączoną miarką.
• Węgiel aktywny Aliness w kapsułkach 300 mg 100 kaps. – preparat bazujący na tym samym węglu aktywnym w formie kapsułek.

Zapraszamy do zakupu preparatów z węglem aktywnym!

Źródła:
1. Postępowanie fitoterapeutyczne w gastroenterologii, Jan Hasik, Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2000, s. 2-9.
2. Podstawowe zasady dekontaminacji przewodu pokarmowego w ostrych zatruciach, Magdalena Łukasik-Głębocka, Maciej Naskręt, Jacek Górny, Krystyn Sosada, Jerzy Robert Ładny, Marzena Wojewódzka-Żelezniakowicz, Sławomir Lech Czaban, Borgis - Postępy Nauk Medycznych 9/2010, s. 718-722.
3. Leczenie węglem drzewnym, Agatha i Calvin Thrash, 2014.