Laktoferyna

Czym jest laktoferyna? Właściwości, działanie i suplementacja

Laktoferyna jest rodzajem białka, które występuje w różnych płynach ustrojowych, między innymi w mleku karmiących matek oraz w siarze. Obecnie w sprzedaży można znaleźć również suplementy diety z laktoferyną sprzedawane bez recepty. Na co pomaga? W jaki sposób dostarczać ją do organizmu? Jak długo stosować?

Co to jest?

Laktoferryna czy laktoferyna, w skrócie określana jako LF, jest wielofunkcyjnym białkiem i glikoproteiną (białkiem związanym z oligosacharydami). Składa się aż z 792 aminokwasów. Wchodzi ona w skład transferyn, czyli białek, których zadaniem jest regulowanie ilości jonów żelaza we krwi przez transportowanie ich do tkanek.

Nazwa laktoferyny wywodzi się z języka łacińskiego od słów „lacto”, czyli „mleczny”, a także „ferrum”, czyli „żelazo”.

Związek ten występuje naturalnie w ciele człowieka, gdzie jest produkowany, ale obecnie można także dostarczać go także za pomocą suplementów diety – tabletek, kapsułek, kropli czy proszków.

Występowanie

Laktoferyna jest wytwarzana przez komórki nabłonkowe odpowiedzialne za procesy wydzielnicze. Naturalnie występuje w wydzielinach gruczołów oraz w płynach ustrojowych produkowanych przez organizmy żywe, w tym przez organizm człowieka.

Związek ten obecny jest w:

• Mleku, w tym w siarze, czyli mleku pierwszym – przekazywany jest wraz z ważnymi substancjami budującymi odporność u noworodka,
• Ślinie,
• Łzach,
• Wydzielinie nosowej,
• Wydzielinie układu oddechowego,
• Wydzielinie przewodu pokarmowego,
• Nasieniu,
• Moczu,
• Kale,
• Pocie,
• Żółci.

Ponadto laktoferyna obecna jest w neutrofilach – granulocytach obojętnochłonnych, które spełniają ważną funkcję w prawidłowym działaniu układu odpornościowego i stanowią pierwszą linię obrony przed szkodliwymi drobnoustrojami.

W suplementach diety laktoferyna pochodzi najczęściej z mleka krowiego albo z mleka koziego. Zazwyczaj wykorzystuje się ekstrakt z mleka krowiego określany jako LFS albo bLF lub aktywny bydlęcy hydrolizat laktoferyny, inaczej LH. Bydlęca laktoferyna wykazuje przeszło 70% zgodność z ludzką, co powoduje, że cechuje się ona bardzo dobrą absorpcją oraz efektywnym działaniem. Laktoferyna występuje także w colostrum – preparatach zwierających siarę mleka krowiego.

Właściwości

Laktoferyna służy przede wszystkim do wiązania jonów żelaza, dzięki czemu dostarcza je do komórek całego ciała. Spełnia ona bardzo istotne funkcje biologiczne, między innymi w zakresie ochrony organizmu przed chorobotwórczymi drobnoustrojami, procesów krwiotwórczych oraz pracy układów i narządów.

Dla związku jak laktoferyna działanie lecznicze jest wielokierunkowe, dlatego często bywa ona także określana jako białko multipotencjalne.

Właściwości lecznicze laktoferyny:

• Immunomodulujące,
• Antyoksydacyjne,
• Przeciwnowotworowe,
• Przeciwzapalne,
• Przeciwbakteryjne,
• Przeciwwirusowe,
• Przeciwgrzybiczne,
• Przeciwpasożytnicze.

Suplementacja

Niewystarczająca ilość laktoferyny wytwarzanej przez organizm może powodować pojawienie się różnych dolegliwości. Wówczas można podnieść ją przez stosowanie suplementów zawierających ten związek.

Bardzo często zmniejszona ilość laktoferyny stanowi problem w sezonach o zwiększonej częstotliwości zachorowań na grypę i przeziębienia, czyli od października do marca. Może wtedy dojść do tymczasowego upośledzenia działania układu immunologicznego oraz większej podatności na infekcje.

W sprzedaży można znaleźć różnorodne preparaty z laktoferyną. Są one sprzedawane bez recepty. Zawarty w nich związek jest głównie pochodzenia bawolego (krowiego). Jest bardzo dobrze tolerowany oraz biozgodny z organizmem człowieka, co przekłada się na jego skuteczność działania.

Preparaty z laktoferyną mogą być stosowane u dorosłych oraz u dzieci, w tym u niemowląt.

Do wyboru są suplementy w poniższych formach:

• Tabletki,
• Kapsułki,
• Krople,
• Tabletki do ssania,
• Saszetki z proszkiem do sporządzenia zawiesiny,
• Kremy.

Preparaty najczęściej zawierają laktoferynę z witaminą C, która wspomaga jej działanie przez lepsze przyswajanie żelaza. Dostępne są także środki zawierające bakterie probiotyczne jak Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Saccharomyces boulardii, Bacillus coagulans oraz wyciągi roślinne.

Sprawdź naturalne preparaty z laktoferyną

Zastosowanie

Prozdrowotne właściwości laktoferyny powodują, że ma ona bardzo szerokie działanie w profilaktyce oraz w leczeniu wielu dolegliwości. Na co warto ją stosować?

Działanie laktoferyny:

• Żelazo – pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu żelaza w organizmie, ponieważ wiąże jony żelaza i podnosi poziom ferrytyny, która jest „zmagazynowanym” w organizmie żelazem. Żelazo jest istotne dla procesów krwiotwórczych, ponieważ jest składnikiem czerwonych krwinek. Powinno się dbać o jego ilość od najmłodszych lat, ponieważ jest niezbędnym pierwiastkiem, którego właściwy poziom trzeba utrzymywać przez całe życie.
• Anemia – stosowanie laktoferyny pomaga w zapobieganiu oraz w zmniejszaniu niedokrwistości, czyli anemii. Wspiera wchłanianie żelaza w przewodzie pokarmowym i pomaga w utrzymywaniu jego prawidłowego poziomu.
• Ciąża – w okresie ciąży rośnie zapotrzebowanie na żelazo, a także zwiększa się ryzyko powstania niedokrwistości, dlatego właściwa ilość laktoferyny ma wtedy szczególne znaczenie. Stosowana jest także dopochwowo w celu opóźnienia porodu.
• Odporność – braki laktoferyny przyczyniają się do obniżenia poziomu odporności, dlatego jej dodatkowa suplementacja zalecana jest u osób, które często zapadają na różne infekcje. Wspomaga ona produkcję przeciwciał, limfocytów T oraz B, pomaga także w hamowaniu reakcji alergicznych wywołanych przez nieprawidłową pracę układu odpornościowego.
• Stres oksydacyjny – poprzez łączenie się z żelazem wykazuje działanie antyoksydacyjne, ponieważ nadmiar żelaza sprzyja utlenianiu i stresowi oksydacyjnemu.
• Infekcje bakteryjne – wykazano, że zmniejsza aktywność bakterii jak Staphylococcus aureus, Listeria monocytogenes, Helicobacter pylori, Escherichia coli, Salmonella, Klebsiella oraz Shigella. Jej antybakteryjne działanie wynika z wiązania się z jonami żelaza, które używane są przez bakterie do rozmnażania.
• Jelita – laktoferyna wspomaga pracę jelit, chroniąc je przed rozwojem chorobotwórczych drobnoustrojów. Sprzyja namnażaniu się dobrych bakterii flory jelitowej z gatunków Lactobacillus, Bifidobacterium.
• Grzybice – związek ten wykazuje działanie przeciwgrzybicze, między innymi przeciwko grzybom Candida wywołującym kandydozę. Poprzez związanie się z komórkami grzybów powoduje ich uszkodzenie.
• Pleśniawki i afty – ze względu na swoje działanie przeciwgrzybicze laktoferyna jest polecana w przypadku nawracających pleśniawek oraz aft, które często dotykają dzieci.
• Problemy trawienne – jej stosowanie polecane jest u osób, u których często pojawiają się biegunka czy zaparcia. Ponadto pomaga w łagodzeniu choroby wrzodowej żołądka oraz dwunastnicy, ponieważ hamuje rozwój bakterii Helicobacter pylori.
• Alergia – antyalergiczne działanie laktoferyny powoduje, że może ona zmniejszać częstotliwość pojawiania się objawów uczuleń.
• Skóra – wykazuje działanie przeciwzapalne, dlatego pomaga w zmniejszaniu objawów trądziku. Ponadto sprzyja produkcji kolagenu oraz hialuronianu, dzięki czemu pełni ważną funkcję w utrzymaniu sprężystości i jędrności skóry. Pomaga w regeneracji naskórka, także przy ranach, oparzeniach, owrzodzeniach.
• Odchudzanie – według badań laktoferyna pomaga w zmniejszaniu ilości tkanki tłuszczowej, w szczególności w przypadku otyłości brzusznej. Dzięki temu wspiera odchudzanie oraz zmniejsza ryzyko schorzeń jak zespół metaboliczny.
• Antybiotyki – stosowanie laktoferyny jest pomocne u osób w trakcie oraz po antybiotykoterapii, ponieważ wspiera ona pracę układu odpornościowego. Warto wtedy zdecydować się na preparaty złożone zawierające dodatek probiotyku i prebiotyku.
• Nowotwory – związek ten wykazuje także działanie antynowotworowe, zmniejszając ryzyko powstawania raka.

Dla kogo?

Suplementacja laktoferyną jest polecana w szczególności dla osób:

• Z niskim poziomem żelaza i ferrytyny,
• Z obniżoną odpornością,
• Z nawracającymi infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi, grzybiczymi,
• Z dolegliwościami jelitowymi.

Preparaty często polecane są też dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, lecz przed ich zastosowaniem warto skonsultować się ze specjalistą.

Jak stosować?

Laktoferynę można dostarczać do organizmu wraz z mlekiem i nabiałem. Szklanka mleka zawiera około 25-75 mg tego związku.

Jest ona także dostępna w suplementach diety, które mogą być używane u dorosłych oraz u dzieci, w tym także u niemowląt – dzieci poniżej pierwszego roku życia. Dla dzieci zalecane jest stosowanie preparatów w formie proszków do przygotowywania zawiesiny lub kropli.

Należy pamiętać o tym, żeby nie dodawać lub stosować laktoferyny w wysokiej temperaturze, ponieważ może ona ulec denaturacji i stracić swoje aktywne działanie.

Dawkowanie

Zalecane dawkowanie:

• Laktoferyna dla dorosłych – 100-200 mg dziennie,
• Laktoferyna dla dzieci – do 100 mg dziennie.

Przeciwwskazania

Laktoferyna nie powinna być stosowana u osób z nadwrażliwością na składniki aktywne preparatu.

Laktoferyna a alergia na mleko

Osoby, u których występuje alergia na białka mleka krowiego, w tym na laktoferynę, nie powinny jej stosować. Natomiast osoby, u których występuje nietolerancja laktozy, mogą wybrać preparaty, które nie zawierają laktozy w składzie. Można także stosować preparaty z mleka koziego.

Skutki uboczne

Preparaty z laktoferyną uznawane są za bezpieczne także przy jej stałym zażywaniu – nie notuje się powstawania poważnych działań niepożądanych.

Skutki uboczne w postaci dolegliwości trawiennych mogą pojawić się u osób z alergią na białka mleka krowiego.

Cena

Za suplementy z laktoferyną w składzie należy zapłacić od około 60 do 80 złotych za 60 kapsułek. Preparaty w kroplach, saszetkach to koszt około 30-35 złotych.

Gdzie kupić?

Preparaty można kupować w aptekach, sklepach zielarskich, z produktami prozdrowotnymi. Są one też sprzedawane w sklepach internetowych.

Laktoferyna - zamów online

Jaka najlepsza?

Wśród polecanych preparatów z laktoferyną znajduje się Laktoferyna Aliness Lactoferrin LFS 90% 100 mg. Zawiera laktoferynę LFS ekstrahowaną z mleka krowiego, która uzupełniona jest o witaminę C. Suplement dostępny jest w opakowaniu z 30 lub 60 kapsułkami.

Źródła:
1. Laktoferyna – glikoproteina o dużym potencjale terapeutycznym, Ryszard Lauterbach, Ewa Kamińska, Piotr Michalski, Jan Paweł Lauterbach, Developmental Period Medicine, 2016;XX,2.
2. Laktoferyna – białko multipotencjalne, Joanna Małaczewska, Zofia Rotkiewicz, Medycyna Wet. 2007, 63 (2).
3. Peptydy i białka jako bioaktywne składniki żywności funkcjonalnej, Świderski, F., Waszkiewicz-Robak, B., Przemysł Spożywczy, 2000, T. 54, nr 11, 41-44.
4. Potent anti-obesity effect of enteric-coated lactoferrin: decrease in visceral fat accumulation in Japanese men and women with abdominal obesity after 8-week administration of enteric-coated lactoferrin tablets, Tomoji Ono, Michiaki Murakoshi, Noriyuki Suzuki, Norio Iida, Motoyasu Ohdera, Masaaki Iigo, Toshihide Yoshida, Keikichi Sugiyama, Hoyoku Nishino, British Journal of Nutrition, 2010 Dec;104(11):1688-95.
5. Iron metabolism in infants: Influence of bovine lactoferrin from iron-fortified formula, Chen Ke, Zhang Lan, Li Hua, Zhang Ying, Xie Humina, Shang Jia, Tian Weizheng, Yang Ping, Chai Lingying, Mao Meng, Nutrition. 2015 Feb;31(2):304-9.
6. A systematic review of lactoferrin use in dermatology, Hassoun L.A. & R.K. Sivamani, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 2017, 57:17, 3632-3639.
7. Efficacy and tolerability of oral lactoferrin supplementation in mild to moderate acne vulgaris: an exploratory study, Mueller EA, Trapp S, Frentzel A, Kirch W, Brantl V, Curr Med Res Opin. 2011;27(4):793‐797.