Inozytol

Inozytol – co to jest? Właściwości, działanie, dawkowanie

Inozytol jest związkiem, który bywa nazywany witaminą B8 albo „witaminą płodności” ze względu na swoje wyjątkowe właściwości. Czym dokładnie jest? Jakie ma właściwości i zastosowanie? Jak powinno się go stosować?

Co to jest inozytol?

Związek ten jest rodzajem alkoholu cukrowego, który zawiera sześć grup hydroksylowych. To jeden z izomerów glukozy charakteryzujący się słodkim smakiem.

Określany jest też jako witaminą B8, jednak nie jest on w rzeczywistości witaminą, ponieważ może być wydzielany endogennie, czyli produkowany przez organizm człowieka.

Po raz pierwszy związek ten został wykryty ponad 100 lat temu w moczu osób z cukrzycą typu 2.

W ciele człowieka inozytol pełni szereg funkcji, między innymi wspomaga prawidłową pracę układu płciowego u kobiet i u mężczyzn, układu nerwowego, krążeniowego i wydzielniczego. Oddziałuje on na poziom cukru we krwi, ciśnienie tętnicze, tarczycę, samopoczucie psychiczne, a nawet na stan skóry i włosów.

W przypadku podejrzenia jego niedoborów lub w celach terapeutycznych można go suplementować.

Formy inozytolu

Związek ten może mieć 9 form chemicznych, które różnią się swoją konfiguracją. Najczęściej występuje on w formach jak myo-inozytol (MI) oraz D-chiro-inozytol (IP6).

Mio Inozytol (Myo-inozytol)

Większą biodostępność ma myo-inozytol, dlatego wtedy, gdy chce się zakupić suplement, warto sprawdzić, czy znajduje się on w jego składzie.

Inozytol suplement

Często spotykane są suplementy inozytolu z obiema formami związku.

Źródła inozytolu

Związek ten jest produkowany w organizmie człowieka. Jest syntetyzowany głównie w mózgu, ale również w wątrobie i w nerkach. Powstaje za pomocą enzymu określanego jako fitaza.

Jego właściwy poziom zapewnia także dieta. W jakich produktach występuje? Najczęściej dostarczany jest on wraz z produktami roślinnymi, ponieważ w roślinach jest związkiem służącym do magazynowania fosforu. Dostępny jest on przede wszystkim w produktach zbożowych, wybranych warzywach i owocach.

Główne źródła inozytolu to:

• Pełnoziarniste pieczywo, makarony,
• Ziarna,
• Otręby,
• Owoce cytrusowe,
• Nasiona roślin strączkowych,
• Orzechy,
• Drożdże,
• Kiełki,
• Jaja.

Jego źródłem są również zawierające inozytol preparaty, które dostępne są w wielu wariantach. Obecnie w sprzedaży można znaleźć szeroką gamę suplementów w formie kapsułek, tabletek i proszków z inozytolem oraz z dodatkowymi związkami, na przykład w połączeniu cholina i inozytol.

Zróżnicowana, zbilansowana dieta jest w stanie zapewnić odpowiedni poziom inozytolu w organizmie człowieka, lecz w określonych przypadkach warto stosować go jako suplement.

Inozytol – właściwości

Spełnia on różne funkcje w organizmie człowieka, dlatego jest bardzo ważnym związkiem, który ma szerokie działanie. Właśnie dlatego jego niedobory mogą powodować pojawienie się niekorzystnych objawów.

Główne właściwości inozytolu:

• Wchodzi w skład błon komórkowych,
• Jest prekursorem przekaźników hormonów,
• Wspomaga wydzielanie i działanie neuroprzekaźników jak serotonina, acetylocholina, kwas gamma-aminomasłowy (GABA),
• Poprawia pracę układu nerwowego,
• Reguluje procesy metaboliczne,
• Wchodzi w skład spermy,
• Pomaga w normowaniu ciśnienia tętniczego,
• Reguluje poziom cholesterolu,
• Kontroluje glikemię – poziom cukru we krwi.

Zastosowanie inozytolu

W przypadku związku jak inozytol działanie prozdrowotne jest bardzo szerokie, dlatego może on pomóc w różnych dolegliwościach i zapobiegać ich występowaniu. Kiedy warto zadbać o jego odpowiednią ilość w organizmie?

Inozytol a płodność

Niedobory inozytolu mogą powodować problemy z zajściem w ciążę. Wpływają one negatywnie zarówno na płodność u kobiet, jak i u mężczyzn.

Związek ten odpowiada za prawidłowe wydzielanie i aktywność hormonów płciowych, w tym hormonów LH i FSH, za spermatogenezę, czyli produkcję spermy u mężczyzn, a u kobiet za jakość oocytów.

Inozytol a PCOS

Zespół policystycznych jajników, w skrócie PCOS, jest dolegliwością, w której dochodzi do zaburzeń czynności jajników na skutek nierównowagi hormonalnej, w tym wysokiego poziomu testosteronu. Choroba ta może prowadzić do nieregularnych miesiączek, trądziku, problemów z poziomem cukru we krwi, nadciśnienia, a nawet do niepłodności.

Według badań stosowanie inozytolu może pomagać w redukcji dolegliwości towarzyszących PCOS, ponieważ związek ten wpływa na normowanie poziomu hormonów płciowych i większą wrażliwość komórek na insulinę. Reguluje również cykle menstruacyjne oraz redukuje nadmierne ciśnienie krwi występujące u kobiet z zespołem policystycznych jajników.

Inozytol a cukrzyca

Badania prowadzone nad inozytolem wskazują, że jest on w stanie redukować insulinooporność, czyli odporność tkanek ciała na insulinę. Insulinooporność jest jednym z objawów PCOS, a także towarzyszy cukrzycy lub może zapowiadać jej rozwój.

Inozytol działa jako mediator szlaku sygnałowego dla insuliny i powoduje podwyższenie wrażliwości komórek na ten związek. Właśnie dlatego zaleca się jego suplementację osobom z insulinoopornością oraz z cukrzycą typu 2.

Inozytol a ciąża

Stosowanie inozytolu w ciąży jest rekomendowane przede wszystkim u kobiet z ryzykiem rozwoju cukrzycy ciążowej. Cukrzyca ta powoduje komplikacje ciąży i może być groźna dla matki i dla dziecka.

Badania wskazują, że przez poprawę wrażliwości tkanek na insulinę związek ten jest korzystny dla kobiet ciężarnych, zwłaszcza tych, u których pojawia się problem z poziomem cukru we krwi.

Przed rozpoczęciem stosowania suplementów z tym związkiem zaleca się konsultację z lekarzem prowadzącym ciążę.

Inozytol a cholesterol

Związek ten pomaga w zmniejszaniu poziomu cholesterolu, który prowadzi do pojawienia się płytki miażdżycowej i w konsekwencji do miażdżycy naczyń krwionośnych.

Właśnie dlatego suplementacja inozytolu jest wskazana również u osób z zagrożeniem tą chorobą, które mają wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Dodatkowo dzięki tej właściwości wspomaga on zdrowie wątroby.

Inozytol a tarczyca i Hashimoto

Związek ten odgrywa istotną rolę w normowaniu poziomu hormonów tarczycowych, w tym TSH, fT3 oraz fT4, które odpowiadają za pracę całego organizmu.

Powoduje zwiększenie wrażliwości tkanek tarczycy na TSH i redukcję poziomu przeciwciał anty-TPO i anty-TG. W badaniach na temat stosowania inozytolu i selenu zauważono również lepsze struktury tkanek tarczycy i redukcję procesów zapalnych.

Inozytol a odchudzanie

Jego pozytywny wpływ na poziom cukru we krwi i dodatkowo na poziom cholesterolu oraz hormonów tarczycowych powoduje, że pomaga on osobom na dietach redukcyjnych w zrzuceniu kilogramów.

Najlepiej dostarczać go wtedy w formie zdrowych produktów spożywczych, ale można też wspomagać się suplementami diety.

Inozytol a samopoczucie psychiczne

Witamina B8 często polecana jest w przypadku dolegliwości psychicznych jak depresja, stany lękowe, ataki paniki, nerwica, choroba afektywna dwubiegunowa oraz przy nadmiarze stresu.

Na razie nie ma szeroko zakrojonych badań potwierdzających skuteczność działania tego związku w tych przypadkach, jednak wiele stosujących go osób zauważa unormowanie samopoczucia psychicznego przy jego stosowaniu.

Inozytol a uroda

Stosowanie suplementów zawierających ten związek może również pomóc osobom, które chcą poprawić wygląd cery i włosów. Może być on używany zarówno zewnętrznie w kosmetykach, jak i wewnętrznie w suplementach.

Inozytol pomaga zmniejszać łojotok i trądzik, który związany jest z nierównowagą hormonalną, obniża ryzyko pękania naczynek krwionośnych. Ponadto umożliwia poprawę kondycji włosów, zmniejsza ich wypadanie i przetłuszczanie.

Inozytol a sen

Warto też wskazać, że inozytol pomaga osobom doświadczającym zaburzeń snu. Powoduje on podwyższenie poziomu neurotransmitera serotoninowego, co przekłada się na wyższy poziom melatoniny odpowiedzialnej za rytm dobowy i proces snu.

Jak stosować inozytol?

Najlepiej zadbać o jego ilość w diecie przez spożywanie odpowiednich produktów.

Można też stosować suplementy z inozytolem w różnych formach. Wśród nich znajduje się inozytol w proszku, kapsułkach i tabletkach.

Inozytol – dawkowanie

Najczęściej rekomendowana dawka dzienna w przypadku suplementów diety to 500-1500 mg.

Suplementy diety z tym związkiem zaleca się zażywać w trakcie posiłku lub popijać wodą.

Dokładne dane o dawkowaniu można znaleźć na opakowaniu preparatu lub w jego ulotce. Nie należy zażywać większej dawki niż zalecana przez producenta.

Inozytol – przeciwwskazania

Suplementów zawierających ten związek nie należy stosować w przypadku nadwrażliwości na ich składniki.

Również nie są one rekomendowane dla kobiet w ciąży i karmiących bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

Stosowanie suplementów zawierających ten związek przez kobiety zażywające tabletki antykoncepcyjne jest możliwe. Nie wpływa on na ich skuteczność.

Inozytol – skutki uboczne

Suplementy z tym związkiem są uznawane ogólnie za bezpieczne dla osób dorosłych, a skutki uboczne ich stosowania pojawiają się rzadko, głównie przy większych dawkach.

Najczęściej występujące działania niepożądane to:

• Bóle głowy,
• Zawroty głowy,
• Bóle brzucha,
• Nudności,
• Uczucie zmęczenia.

Gdzie kupić inozytol?

Obecnie oferowany jest on w wielu sklepach. Można zakupić go bez recepty w aptekach, a także w sklepach zielarskich, ze zdrowymi produktami i suplementami diety. Dostępny jest też w sklepach internetowych.

Inozytol – cena

Ceny preparatów zawierających ten związek nie są wysokie. Zwykle należy zapłacić za nie od około 22 do 55 złotych za opakowanie.

Jaki inozytol wybrać?

Wybierając suplementy z inozytolem, warto zwrócić uwagę na te, które mają czysty skład, czyli nie zawierają niepotrzebnych związków jak wypełniacze, konserwanty, barwniki.

Najbardziej efektywne są preparaty zawierające w składzie izomery myo, a także te z mieszaniną izomerów myo i D-chiro, ponieważ cechują się one najwyższą przyswajalnością.

Dostępne są również preparaty zawierające dodatkowe związki. Najczęściej inozytol łączony jest z choliną, czyli z witaminą B4. Takie połączenie rekomendowane jest przede wszystkim dla osób, którym zależy na wsparciu pracy układu nerwowego, krążeniowego i wątroby.

Źródła:
1. Zastosowanie inozytolu w zespole policystycznych jajników, Agnieszka Drosdzol-Cop , Agnieszka Mierzwa-Daniluk, Forum Położnictwa i Ginekologii, 29 sierpnia 2019, NR 47 (Sierpień 2019).
2. Suplementacja mio‐inozytolu u kobiet w ciąży jako leczenie cukrzycy ciężarnych, Julie Brown
Tineke J Crawford, Jane Alsweiler, Caroline A Crowther, Cochrane Database of Systematic Reviews Review.
3. Metabolism and function of myo-inositol and inositol phospholipids, Holub BJ, Annual Review of Nutrition, 01 Jan 1986, 6:563-597.
4. Randomized, double blind placebo-controlled trial: effects of myo-inositol on ovarian function and metabolic factors in women with PCOS, Gerli S, Papaleo E, Ferrari A, Di Renzo GC, Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2007;11(5):347-354.
5. Inositol safety: clinical evidences, G. Carlomagno, V. Unfer, European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 2011; 15: 931-936.
6. Myo-inositol plus selenium supplementation restores euthyroid state in Hashimoto’s patients with subclinical hypothyroidism, Nordio M. et al., European Review for Medical and Pharmacological Sciences 2017.