Kwas nikotynowy – czym jest i kiedy go stosować?

Kwas nikotynowy jest jedną z form witaminy B3 lub PP, która jest ważnym dla człowieka związkiem wpływającym na układ nerwowy, układ krążeniowy i metabolizm. Kiedy warto stosować suplementy zawierające w składzie kwas nikotynowy?

Kwas nikotynowy – co to jest?

Związek ten jest zaliczany do witamin z grupy B. Spełnia on szereg kluczowych funkcji w organizmie człowieka, a jego niedobory mogą wywoływać poważne schorzenia, między innymi pelagrę i zaburzenia neurologiczne.

Stosowane zamiennie nazwy kwasu nikotynowego:

• Witamina B3,
• Witamina PP (z angielskiego od Pellagra-Preventing factor),
• Niacyna,
• Kwas pirydyno-3-karboksylowy.

Kwas nikotynowy a amid kwasu nikotynowego

Zarówno kwas nikotynowy, jak i amid kwasu nikotynowego są witaminą B3. Amid kwasu nikotynowego określany jest także jako nikotynamid albo niacynamid.

Są to spokrewnione ze sobą związki, które różnią się pomiędzy sobą obecnością jednej grupy – w przypadku kwasu nikotynowego to grupa OH, a amidu kwasu nikotynowego NH2.

Związki te mają takie samo działanie biologiczne, natomiast kwas nikotynowy cechuje się wyższą biodostępnością, dlatego jest on szybciej przyswajany przez ludzki organizm.

Kwas nikotynowy – właściwości

Wykazywane przez kwas nikotynowy działanie prezentuje się następująco:

• Uczestniczy w procesach metabolicznych oraz w procesach oddychania komórkowego,
• Wspomaga pracę układu nerwowego, między innymi może zmniejszać ryzyko depresji oraz chorób neurodegeneracyjnych – choroby Alzheimera, demencji, a także wspiera zdolności poznawcze,
• Wykazuje działanie przeciwzapalne,
• Obniża nadmiar cholesterolu w krwi, dzięki czemu może zmniejszać ryzyko miażdżycy naczyń krwionośnych,
• Wzmacnia naczynia krwionośne,
• Poprawia kondycję błon śluzowych oraz skóry, między innymi łagodzi trądzik i uszkodzenia skóry – może być stosowany miejscowo w formie kosmetyków,
• Zmniejsza uczucie zmęczenia i znużenia.

Jak stosować kwas nikotynowy?

Dostępne są różne preparaty zawierające w składzie kwas nikotynowy, między innymi kwas nikotynowy w proszku, tabletkach, kapsułkach i kroplach.

Rekomendowana dzienna dawka to 16 mg, co odpowiada 100% referencyjnej wartości spożycia dla dorosłej osoby.

W sprzedaży dostępne są również kosmetyki zawierające kwas nikotynowy, na przykład kremy, maści, serum.

Kwas nikotynowy – działania niepożądane

Do głównych skutków ubocznych zaliczane są:

• Flush effect, flushing – zaczerwienienie skóry oraz odczuwane uczucie gorąca skóry ustępujące po paru godzinach,
• Pokrzywka i wysypka na skórze,
• Bóle i zawroty głowy,
• Zaburzenia trawienia,
• Zaburzenia pracy wątroby,
• Dna moczanowa,
• Wyższe stężenie glukozy we krwi.

Kwas nikotynowy – przeciwwskazania

Rekomendowana jest ostrożność w stosowaniu suplementów z kwasem nikotynowym w następujących przypadkach:

• Okres ciąży,
• Dna moczanowa,
• Cukrzyca,
• Choroby nerek,
• Choroby wątroby,
• Wrzody układu pokarmowego.

Kwas nikotynowy – gdzie kupić?

Suplementy zawierające w składzie kwas nikotynowy sprzedawane są w wielu sklepach – aptekach, sklepach z suplementami, zielarniach. Można zakupić je bez recepty.

Ile kosztuje preparat z kwasem nikotynowym?

Za suplementy diety tego typu najczęściej należy zapłacić około 30-50 złotych zależnie od dawki i producenta.

Źródła:
1. Nagalski, Andrzej, and Jadwiga Bryła. "Zastosowanie niacyny w terapii Niacin in therapy." Postepy Hig Med Dosw.(Online) 61 (2007): 288-302.
2. Grundy S.M. i inni, Influence of nicotinic acid on metabolism of cholesterol and triglycerides in man, „Journal of Lipid Research”, 22 (1), 1981, s. 24–36,
M C Morris i inni, Dietary niacin and the risk of incident Alzheimer's disease and of cognitive decline, J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2004 Aug;75(8):1093-9.
3. Margaretha Viljoen, Annie Swanepoel, Priyesh Bipath, Antidepressants may lead to a decrease in niacin and NAD in patients with poor dietary intake, Med Hypotheses. 2015 Mar;84(3):178-82.
4. Blond E., Rieusset J., Alligier M. et al. Nicotinic acid effects on insulin sensitivity and hepatic lipid metabolism: an in vivo to in vitro study. Horm Metab Res. (2014)