Kordyceps

Kordyceps chiński – właściwości, zastosowanie, dawkowanie

Kordyceps chiński, określany również jako maczużnik chiński, yarchagumbu oraz aweto, jest grzybem od wielu wieków używanym w tradycyjnej medycynie chińskiej i tybetańskiej. Jakie są jego właściwości i zastosowanie? Jak brać kordyceps?

Co to jest kordyceps?

Kordyceps chiński (Ophiocordyceps sinensis) jest gatunkiem grzyba pasożytniczego, który wchodzi w skład rodziny Ophiocordycipitaceae – rozetkowców. Przypomina gałązkę drzewa.

Grzyby te są pasożytami stawonogów. Pasożytują na larwach ciem Thitarodes (Lepidoptera), czerpiąc z nich substancje odżywcze niezbędne do przeżycia. Z tego względu kordyceps jest określany jako „grzyb zombie”. Zainfekowane larwy w trakcie zimy przebywają pod ziemią, a następnie grzyb wyrasta z nich na powierzchnię. Grzybnia widoczna na gruncie określana jest jako yarchagumbu, inaczej summer grass albo winter worm.

Kordyceps od wielu wieków znany jest w krajach Dalekiego Wschodu, między innymi Chinach, Tybecie. Przygotowuje się z niego napoje oraz sproszkowane medykamenty stosowane w kuracji wielu dolegliwości.

Obecnie można kupić suplementy zawierające sproszkowany wyciąg z kordycepsu, które są łatwe i wygodne w stosowaniu.

Gdzie występuje kordyceps?

W naturalnych warunkach kordyceps chiński występuje w Tybecie. Spotykany jest na wysokogórskich obszarach pomiędzy 3000 a 5000 m n.p.m.

Najczęściej grzyb pozyskiwany w regionach Qinghai oraz Dolpo, natomiast w celu produkcji suplementów hodowany jest on również w bioreaktorach. Hodowla Cordyceps sinensis pozwala na uzyskanie większych stężeń cennych substancji aktywnych – adenozyny i kordycepiny.

Kordyceps chiński – składniki aktywne

W grzybach kordycepsu znajduje się pełna gama składników pozytywnie wpływających na zdrowie człowieka.

Do najcenniejszych składników aktywnych znajdujących się w grzybach kordycepsu znajdują się:

• Adenozyna – związek z grupy nukleozydów wykazujący szerokie działanie w procesach biochemicznych, między innymi transporcie energii, jako neuroprzekaźnik, składnik reakcji metylacji, regulator średnicy oraz skurczu naczyń krwionośnych,
• Kordycepina – substancja polisacharydowa, która wykazuje właściwości adaptogenne, czyli pomaga w dostosowaniu się organizmu do zmieniających się warunków zewnętrznych,
• Dysmutaza ponadtlenkowa (SOD) – związek o silnych właściwościach przeciwutleniających,
• Witaminy, między innymi witaminy A, C, E, witaminy z grupy B,
• Aminokwasy – 16 różnych związków,
• Polisacharydy,
• Składniki mineralne,
• Sterole.

Kordyceps – właściwości

W przypadku grzyba jak kordyceps chiński właściwości lecznicze wynikają głównie z zawartości dwóch składników aktywnych: adenozyny i kordycepiny.

Najważniejsze właściwości kordycepsu:

• Antyoksydacyjne,
• Przeciwzapalne,
• Przeciwnowotworowe,
• Przeciwwirusowe,
• Adaptogenne,
• Immunostymulujące,
• Hipoglikemiczne,
• Rewitalizujące,
• Poprawiające potencję.

Zastosowanie kordycepsu

Od wielu wieków kordyceps chiński używany jest w celach profilaktycznych i leczniczych, ponieważ wspomaga pracę wielu układów i narządów ciała człowieka. Kiedy warto po niego sięgnąć?

Nowotwory

Najczęściej kordyceps chiński używany jest w celu zapobiegania i kuracji nowotworów. Ma on hamować wzrost komórek nowotworowych i zapobiegać ich agregowaniu się – gromadzeniu w jednym miejscu. W rezultacie ma wykazywać działanie przeciwnowotworowe oraz wspomagać leczenie raka.

Jak wskazuje Henryk Różański, jest to związane z faktem, że kordyceps zawiera związki będące inhibitorami białek NF kappa B, dzięki czemu może powstrzymywać onkogenezę, czyli powstawanie nowotworów. Białka NF kappa B występują w komórkach nowotworowych i wspomagają ich rozwój. Kordyceps działając jako ich inhibitor, czyli czynnik hamujący może zapobiegać nowotworom i wspierać ich kurację.

Nadal trwają badania nad antynowotworowymi właściwościami kordycepsu, które mają potwierdzić jego skuteczność w terapiach nowotworowych.

Odporność

Immunomodulujące działanie kordycepsu ma pomagać w poprawie odporności organizmu i polecany jest on osobom, u których pojawiają się zaburzenia pracy układu immunologicznego.

Ma to wynikać ze zwiększonej aktywności makrofagów, czyli komórek, które uczestniczą w procesach obronnych organizmu. Dzięki temu redukują one ryzyko infekcji wywołanych przez drobnoustroje.

Choroby układu oddechowego

Tradycyjnie kordyceps używany jest w kuracjach schorzeń układu oddechowego, które wywołane są przez drobnoustroje.

Może być używany w przebiegu przeziębienia, grypy, kaszlu, astmy, zapalenia oskrzeli. Obecnie często jest on rekomendowany jako sposób zapobiegania infekcjom wywołanym przez koronawirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19.

Choroby wątroby

Stosowanie kordycepsu może pomóc osobom z dolegliwościami wątroby, między innymi przy wirusowych zapaleniach wątroby, uszkodzeniu wątroby na skutek nadużywania alkoholu.

Cukrzyca

Kordyceps wykazuje też właściwości hipoglikemiczne, czyli pomaga w obniżaniu poziomu cukru we krwi. Powoduje zwiększenie wrażliwości tkanek na insulinę, co przekłada się na stabilizację poziomu glukozy, dlatego też może być on stosowany przez osoby ze stanami przedcukrzycowymi i cukrzycą typu 1 lub 2.

Zaburzenia potencji

Maczużnik chiński używany jest również jako afrodyzjak. Ma on pomagać w zwiększaniu potencji u mężczyzn, którzy doświadczają jej zaburzeń.

Wysiłek fizyczny

Stosowanie kordycepsu zalecane jest osobom aktywnym fizycznie, ponieważ pomaga on w poprawie wytrzymałości i wydolności organizmu.

Przemęczenie

Rewitalizuje i podnosi poziom energii, dlatego polecany jest także osobom, które doświadczają częstego przemęczenia.

Jak stosować kordyceps?

Obecnie można stosować kordyceps w formie suplementów jako dodatek do zdrowej, zbilansowanej diety.

W sprzedaży dostępne są preparaty w formie kapsułek, tabletek i proszku zawierające ekstrakt z kordycepsu chińskiego, które dodatkowo standaryzowane są na zawartość substancji aktywnych.

Dla uzyskania optymalnych efektów zaleca się systematyczne zażywanie suplementu.

Dawkowanie kordycepsu

Najczęściej zaleca się stosowanie około 1000-1200 mg ekstraktu z kordycepsu dziennie.

Dokładne dawkowanie można znaleźć na etykiecie preparatu. Nie należy przekraczać dziennej zaleconej dawki.

Ze względu na stymulujące działanie kordycepsu nie zaleca się stosować go na noc, ponieważ może powodować problemy z zaśnięciem.

Kordyceps – przeciwwskazania

Główne przeciwwskazania do stosowania kordycepsu to:

• Uczulenie na substancje aktywne,
• Okres ciąży i karmienia piersią,
• Dzieci poniżej 12. roku życia,
• Zaburzenia krzepnięcia krwi,
• Choroby autoimmunologiczne – ze względu na wpływ na układ odpornościowy i możliwość zaostrzenia objawów.

Kordyceps – skutki uboczne

Wśród skutków ubocznych występujących podczas stosowania suplementów z kordycepsem znajdują się głównie nudności, biegunka, bóle brzucha, uczucie suchości w ustach.

Stosowanie suplementów zawierających kordyceps nie jest zalecane u osób zażywających leki przeciwzakrzepowe oraz immunosupresyjne, ponieważ może on zakłócać ich działanie. Może również wpływać na zwiększoną aktywność leków przeciwcukrzycowych i hipotensyjnych – obniżających ciśnienie.

Gdzie kupić kordyceps?

Suplementy można znaleźć w aptekach, zielarniach, sklepach z produktami prozdrowotnymi. Są dostępne również w internecie.

Kordyceps – cena

Cena suplementów z kordycepsem wynosi od 25 do 60 zł za opakowanie zawierające 60 kapsułek.

Suplement z kordycepsem – jaki wybrać?

W sprzedaży można znaleźć różne rodzaje suplementów z kordycepsem w kapsułkach, tabletkach, proszku. Są one też sprzedawane pod wieloma nazwami, na przykład kordyceps królewski.

Wybierając odpowiedni suplement, należy zwrócić uwagę na jego skład. Trzeba uważać na tańsze zamienniki, na przykład zawierające inne gatunki kordycepsu.

Najlepiej również kupować preparaty standaryzowane na zawartość składników aktywnych – polisacharydów, kordycepiny.

Źródła:
1. Biostymulujące właściwości entomopatogenicznych grzybów z rodzaju Cordyceps, Ewa Karpińska, Borgis - Postępy Fitoterapii 4/2011, s. 254-264.
2. Znaczenie ziół jako inhibitorów NF kappa B, Henryk Różański, https://rozanski.li/2652/znaczenie-zil-jako-inhibitorw-nf-kappa-b/.
3. A Systematic Review of the Mysterious Caterpillar Fungus Ophiocordyceps sinensis in DongChongXiaCao (冬蟲夏草 Dōng Chóng Xià Cǎo) and Related Bioactive Ingredients, Hui-ChenLo, ChienyanHsieh, Fang-YiLin, Tai-HaoHsu, Journal of Traditional and Complementary Medicine, 3 (1), 2013, s. 16-32.